ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑ

Μπορεί το κεφάλαιο της μυθολογίας περί δημιουργίας του ανθρωπίνου Γένους να εξάπτει την φαντασία των ανθρώπων για τους άθλους και τα έργα των προγόνων τους σε αλλοτινές εποχές, η κοσμογονία όμως ακόμη και σήμερα αποτελεί ένα άλυτο μυστήριο που συναρπάζει την ανθρωπότητα με τα αναπάντητα ερωτήματα γύρω από την δημιουργία του κόσμου.
Όσο η παράδοση αναζητά τις ρίζες της μέσα από τις μαρτυρίες των προγόνων μας και τις ασύμφωνες εκδοχές των αρχαίων ιστορικών, η ελληνική μυθολογία θα διανθίζει την παράδοση μας αποσπώντας το παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Μέσα από τις αναζητήσεις αυτές, το κεφάλαιο της ελληνικής μυθολογίας περιγράφει την εξέλιξη του ανθρωπίνου Γένους από την εποχή του Προμηθέα του ευεργέτη και δημιουργό του έως την έναρξη της σκοτεινής περιόδου που σηματοδοτεί την εποχή του σιδήρου 1.200-600 π.Χ.
Είναι η εποχή που ο άνθρωπος αναζητώντας τον δημιουργό του, στρέφοντας το βλέμμα του ψηλά πιστεύοντας ότι ο παντοδύναμος ευεργέτης του κατοικεί στον ουρανό. Από τότε ο Ουρανός επηρεάζει καθοριστικά τις δογματικές του αντιλήψεις.
Ωστόσο, ο άνθρωπος εξακολουθεί να δίνει θεϊκή υπόσταση στα στοιχεία της φύσης με την και να τα προσωποποιεί ανάλογα με την μορφή τους. Έτσι, με το πέρασμα του χρόνου ο άνθρωπος συνέχισε να επινοεί θεότητες και να τις βαφτίζει σύμφωνα με την ιδιότητα τους.
Μιχαήλ Παπανδρώνης

ΤΙΤΑΝΟΜΑΧΙΑ

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ

ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ - ΠΥΡΡΑ

Ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα είναι η αφετηρία της μυθολογικής περιόδου που ενώ οι μαρτυρίες των προγόνων βασίζονται στον μύθο, η αρχαιολογική σκαπάνη του Σλήμαν έβγαλε στην επιφάνεια την μυθική Τροία.
Όμως για να μη χαθούμε στα άδυτα της ελληνικής μυθολογίας θα ξεκινήσουμε με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα που κατά τους αρχαίους ιστορικούς υπάρχει συγγραφική σύγκλιση ιδίως με την γενεαλογία των μυθικών ηρώων της από τον κατακλυσμό έως και την λήξη της σκοτεινής περιόδου, δηλαδή περί το 780 π.Χ που βασίλευσε ο Κάρανος και που του οποίου η ύπαρξη αιωρείται μεταξύ μυθολογίας και ιστορίας.

Πίσω λοιπόν στην Θεσσαλία όπου βασίλευε ο Δευκαλίων o γιός του τελευταίου Τιτάνα του Προμηθέα.
Ανίσχυρος να δαμάσει τα άγρια και πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπινου γένους, άρχισε να εκλιπαρεί τον έξαλλο Δία να δείξει επιείκεια για την καταστροφική πορεία των ανθρώπων που ήταν δημιούργημα του Προμηθέα.
Ανένδοτος ο Δίας αποφάσισε να καταστρέψει την διεφθαρμένη γενιά των ανθρώπων που ήταν, εξαιρώντας τον Δευκαλίωνα και την γυναίκα του την Πύρρα.
Ο Δευκαλίων, μετά από συμβουλή του πατέρα του κατασκεύασε μια κιβωτό και επι-
βιβάστηκε μαζί με την γυναίκα του Πύρρα για να γλυτώσουν από την νεροποντή.
Ξαφνικά όλα άλλαξαν. Οι ουρανοί άνοιξαν και μια βροχή ασταμάτητη άρχισε να σκεπάζει την γη. Η θεομηνία εκείνη κράτησε εννέα μέρες και εννέα νύχτες. Η στάθμη του νερού έφτασε ως τις βουνοκορφές καταπίνοντας το άπληστο γένος στον σκοτεινό βυθό. Ελάχιστοι γλύτωσαν όσοι κατέφυγαν στις ψηλότερες κορφές.

Την δέκατη ημέρα η βροχή σταμάτησε. Όμως στο μακάβριο τοπίο δεν υπήρχε τίποτα που να θυμίζει τις καταπράσινες πλαγιές και τους κάμπους ένα έργο που η φύση χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια για να δημιουργήσει.
Και η κιβωτός περνώντας ανάμεσα από τα άψυχα πτώματα ανθρώπων και ζώων που έπλεαν στην επιφάνεια των υδάτων, προσάραξε στον Παρνασσό. Εκεί ο Δευκαλίων και η Πύρρα βγήκαν στην ξηρά και θυσίασαν στον Φύξιο Δία που ήταν ο προστάτης των φυγάδων.

Ο Δίας που άκουσε τις παρακλήσεις του Δευκαλίωνα, έστειλε τον Ερμή για να τους μεταφέρει την υπόσχεση ότι θα πραγματοποιούσε την επιθυμία τους. Και η επιθυμία του Δευκαλίωνα και της Πύρας δεν ήταν άλλη από το να δώσει και πάλι ζωή ο Δίας στο ανθρώπινο γένος. Και ο ύψιστος Δίας πραγματοποίησε την επιθυμία τους και τους απάντησε με τον παρακάτω χρησμό.
Για να δημιουργηθεί το ανθρώπινο γένος θα έπρεπε να καλύψουν τα πρόσωπά τους και να ρίχνουν πίσω από την πλάτη τους τα οστά της μητέρας τους. Εκείνοι κατάλαβαν την ερμηνεία του χρησμού και αφού έκαναν ότι τους έλεγε ο χρησμός άρχισαν να πετάνε πέτρες πίσω από την πλάτη τους, αφού αυτές προέρχονταν από τα σπλάχνα της μάνας Γης.
Οι πέτρες που πετούσε ο Δευκαλίωνας μεταμορφώνονταν σε άνδρες και αυτές που πετούσε η Πύρρα μεταμορφώνονταν σε γυναίκες. Η εκδοχή αυτή του Δευκαλίωνα και της Πύρας είναι επικρατέστερη και έτσι διαδόθηκε από τους αρχαίους έλληνες ιστορικούς ιδίως από τον Πλούταρχο και αργότερα από τον Απολλόδωρο.

Η ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΗ ΕΚΡΗΞΗ ΤΗΣ ΘΗΡΑΣ

Η καταστροφική ηφαιστειακή έκρηξη που έγινε στο νησί Θήρα (Σαντορίνη), υπήρξε καθοριστική και επηρέασε στον μέγιστο βαθμό τον ρου της ελληνικής προϊστορίας.
Η ηφαιστειακή έκρηξη της Θήρας υπήρξε συγκλονιστική και ολέθρια, τα πελώρια κύματα που υπολογίζεται ότι ξεπερνούσαν τα 20 μ. κατέπνιξαν στην κυριολεξία τις παράλιες πόλεις των βορείων ακτών της Κρήτης.
Ο πίδακας της τέφρας από την έκρηξη εκτινάχθηκε στα 30 περίπου χλμ ψηλά και εξαπλώθηκε στα γύρω νησιά και στο εσωτερικό της Κρήτης σε ακτίνα 60 περίπου χλμ.
Αμέσως μετά την έκρηξη ακολούθησε καταρρακτώδης βροχή που κράτησε περίπου 9 ημέρες και νύχτες φαινόμενο που συνδέεται με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να προσθέσω μια σημαντική λεπτομέρεια που προκύπτει από δύο μαρμάρινες επιγραφές που κλάπηκαν από την Πάρο και πουλήθηκαν στην Σμύρνη από κάποιον Thomas Howard, κόμης του Arundel. Τις μαρμάρινες επιγραφές αυτές αποκρυπτογράφησε ο John Selden. Οι επιγραφές μεταφέρονται στο Λονδίνο το 1627 και το 1667 δωρίζεται στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Ashmolean της Οξφόρδης.
Στο περιεχόμενο των επιγραφών που αναρτήθηκαν το 264 π.χ. από Παριανό ιστορικό αναφέρεται πως ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνα έγινε πριν από 1.265 χρόνια. Αν προσθέσουμε το έτος 264 με το έτος 1.265, το έτος του κατακλυσμού είναι το 1.529 που συμπίπτει με την έκρηξη της Θήρας και την καταστροφή του Μινωϊκού πολιτισμού.
Σας παραθέτω ένα μεταφρασμένο απόσπασμα από το πάριο χρονικό που βρίσκεται στο μουσείο Ashmolean της Οξφόρδης.

Η μετάφραση απο το Πάριο χρονικό έγινε απο τον Gillian Newing
Το Παριανό Χρονικό βρίσκεται στο Μουσείο Ashmolean
http://www.ashmolean.museum/ash/faqs/q004/