Ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα είναι η αφετηρία της μυθολογικής περιόδου που ενώ οι μαρτυρίες των προγόνων βασίζονται στον μύθο, η αρχαιολογική σκαπάνη του Σλήμαν έβγαλε στην επιφάνεια την μυθική Τροία.
Όμως για να μη χαθούμε στα άδυτα της ελληνικής μυθολογίας θα ξεκινήσουμε με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα που κατά τους αρχαίους ιστορικούς υπάρχει συγγραφική σύγκλιση ιδίως με την γενεαλογία των μυθικών ηρώων της από τον κατακλυσμό έως και την λήξη της σκοτεινής περιόδου, δηλαδή περί το 780 π.Χ που βασίλευσε ο Κάρανος και που του οποίου η ύπαρξη αιωρείται μεταξύ μυθολογίας και ιστορίας.
Πίσω λοιπόν στην Θεσσαλία όπου βασίλευε ο Δευκαλίων o γιός του τελευταίου Τιτάνα του Προμηθέα.
Ανίσχυρος να δαμάσει τα άγρια και πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπινου γένους, άρχισε να εκλιπαρεί τον έξαλλο Δία να δείξει επιείκεια για την καταστροφική πορεία των ανθρώπων που ήταν δημιούργημα του Προμηθέα.
Ανένδοτος ο Δίας αποφάσισε να καταστρέψει την διεφθαρμένη γενιά των ανθρώπων που ήταν, εξαιρώντας τον Δευκαλίωνα και την γυναίκα του την Πύρρα.
Ο Δευκαλίων, μετά από συμβουλή του πατέρα του κατασκεύασε μια κιβωτό και επι-
βιβάστηκε μαζί με την γυναίκα του Πύρρα για να γλυτώσουν από την νεροποντή.
Ξαφνικά όλα άλλαξαν. Οι ουρανοί άνοιξαν και μια βροχή ασταμάτητη άρχισε να σκεπάζει την γη. Η θεομηνία εκείνη κράτησε εννέα μέρες και εννέα νύχτες. Η στάθμη του νερού έφτασε ως τις βουνοκορφές καταπίνοντας το άπληστο γένος στον σκοτεινό βυθό. Ελάχιστοι γλύτωσαν όσοι κατέφυγαν στις ψηλότερες κορφές.
Την δέκατη ημέρα η βροχή σταμάτησε. Όμως στο μακάβριο τοπίο δεν υπήρχε τίποτα που να θυμίζει τις καταπράσινες πλαγιές και τους κάμπους ένα έργο που η φύση χρειάστηκε χιλιάδες χρόνια για να δημιουργήσει.
Και η κιβωτός περνώντας ανάμεσα από τα άψυχα πτώματα ανθρώπων και ζώων που έπλεαν στην επιφάνεια των υδάτων, προσάραξε στον Παρνασσό. Εκεί ο Δευκαλίων και η Πύρρα βγήκαν στην ξηρά και θυσίασαν στον Φύξιο Δία που ήταν ο προστάτης των φυγάδων.
Ο Δίας που άκουσε τις παρακλήσεις του Δευκαλίωνα, έστειλε τον Ερμή για να τους μεταφέρει την υπόσχεση ότι θα πραγματοποιούσε την επιθυμία τους. Και η επιθυμία του Δευκαλίωνα και της Πύρας δεν ήταν άλλη από το να δώσει και πάλι ζωή ο Δίας στο ανθρώπινο γένος. Και ο ύψιστος Δίας πραγματοποίησε την επιθυμία τους και τους απάντησε με τον παρακάτω χρησμό.
Για να δημιουργηθεί το ανθρώπινο γένος θα έπρεπε να καλύψουν τα πρόσωπά τους και να ρίχνουν πίσω από την πλάτη τους τα οστά της μητέρας τους. Εκείνοι κατάλαβαν την ερμηνεία του χρησμού και αφού έκαναν ότι τους έλεγε ο χρησμός άρχισαν να πετάνε πέτρες πίσω από την πλάτη τους, αφού αυτές προέρχονταν από τα σπλάχνα της μάνας Γης.
Οι πέτρες που πετούσε ο Δευκαλίωνας μεταμορφώνονταν σε άνδρες και αυτές που πετούσε η Πύρρα μεταμορφώνονταν σε γυναίκες. Η εκδοχή αυτή του Δευκαλίωνα και της Πύρας είναι επικρατέστερη και έτσι διαδόθηκε από τους αρχαίους έλληνες ιστορικούς ιδίως από τον Πλούταρχο και αργότερα από τον Απολλόδωρο.
